مردم و فرهنگ جمهوری آذربایجان
کشور آذربایجان با قرار‌داشتن در منطقه باستانی قفقاز و همچنین جاده کهن ابریشم و تاثیر‌پذیری و تاثیر‌‌گذاری بر کشورها و فرهنگ‌های مختلف؛ دارای فرهنگی بسیار غنی است که این فرهنگ غنی در بافت شهرها و مذاهب مردم و همچنین در شعر و فولکولور و رقص‌ها و لباس سنتی مردم این کشور خودنمایی می‌کند.
فقط با نگاهی گذرا به انواع رقص و لباس سنتی مردم آذربایجان میتوان به عمق فرهنگ مردم این کشور پی برد. این کشور با داشتن مرزهای مشترک بین آسیای غربی و اروپای شرقی توانسته به کشوری با فرهنگ‌ها و آداب و رسوم متعدد و مختلف تبدیل شود. این کشور زیبا به علت وجود همین مرزهای مشترک پر از شهرها و مکان‌های تاریخی و کهنی است که توانسته سازه‌های مدرن و پیشرفته را در خود جای دهد و از این رو ما با کشوری ترکیب شده از سنت و مدرنیته روبرو هستیم و اینکه آذربایجان علاوه بر طبیعت زیبا و دلفریبش دارای فرهنگ و آداب و رسومی است که ریشه در عقاید ملی و مذهبی، تاریخ و تمدن غنی مردم آن دارد. کشور آذربایجان علاوه بر فرهنگ غنی دارای مردمانی شاداب، سرزنده و میهمان نوازی است که می‌تواند شما را برای بازدید از این کشور تاریخی و زیبا ترغیب کند.
دین و مذهب مردم اذربایجان
اغلب مردم کشور آذربایجان مسلمان هستند و از مذهب شیعه پیروی می‌کنند که البته این امر در تمام آثار درخشان و باشکوه به جا مانده از سالیان قدیم نیز قابل مشاهده است و همچنین مردم کشور آذربایجان به زبان ترکی صحبت می‌کنند اما خط رسمی آنان لاتین است.
رقص در آذربایجان
آذربایجان به عنوان کشوری که از عصر حجر تا به امروز مسکونی بوده دارای رقص‌های باستانی متعدد و بی شماری است که در زمینه‌ها و مراسم مختلف به کار گرفته می‌شوند جالب است بدانید که رقص‌های باستانی آذربایجان اصلا برای تماشا و سرگرمی طراحی نشده بودند و مانند رقص‌های امروزی از تماشاچی و رقاص تشکیل نمی‌شدند در واقع این حرکات زیبا برای عبادت، آمادگی در جنگ و سایر مراسم‌های دیگر انجام می‌شده است که هر کدام از این حرکات لباس‌های مخصوص به خود را داشته‌اند.
رقص‌های آذربایجان بخشی از رقص‌های فولکوریک جهان است که توانسته از طریق انتقال بین نسل‌ها توسعه پیدا کند و به انواع مختلفی مانند رقص جنگی، رقص اوزون دره، رقص عنابی، رقص ساری گلین و …. تقسیم می‌شود. بخشی از این رقص‌ها جزئی از مناسک دینی و بخشی دیگر جزئی از آمادگی‌های جنگی و دفاعی بوده است. در واقع از دیر باز رقص نشانه‌ای از پرستش و نیایش بوده است.
نوروز در آذربایجان
جشن نوروز یا (اوغوز بایرامی) که جزء کهن‌ترین جشن‌ها به شمارمی‌رود یکی دیگر از مشخصه‌های فرهنگ آذربایجان به شمار می‌رود که با شکوه هر چه بیشتر در آذربایجان برگزار می‌شود.
جشن زیبای نوروز با سابقه تاریخی ۳ هزار ساله جزء قدیمی‌ترین و کهن‌ترین آیین و جشن‌های جهان است که توانسته در فهرست سازمان میراث جهانی (یونسکو) قرار بگیرد. اگر قبل از شروع نوروز به کشور آذربایجان سفر کنید می‌توانید شاهد جنب و جوش مردم این کشور و تدارک برای جشن نوروز باشید. در آذربایجان قبل از شروع نوروز مردم ۴ چهارشنبه به اسامی چهارشنبه آب، چهارشنبه آتش، چهارشنبه خاک و چهارشنبه باد را جشن می‌گیرند.
از مراسم‌های ویژه نوروز و چهارشنبه سوری روشن کردن آتش، شال شالاماق، پاپاق آتماق، تکم چی و .. میتوان اشاره کرد.
غذای مردم آذربایجان
در هر کشوری غذا به عنوان بخش مهمی از فرهنگ مردم شناخته می‌شود که این فرهنگ ریشه در تاریخ آن کشور دارد که البته کشور آذربایجان نیز از این فرهنگ مستثنی نیست در فرهنگ آذربایجان غذاها دارای تاریخ و تنوع غذایی متعددی هستند که برای مردم این سرزمین جز ارزش‌های ملی به حساب می‌آیند. آذربایجان کشوری است که به دلیل نزدیکی به سواحل دریای خزر و برخورداری از اقلیم‌های حاصلخیز دارای تنوع غذایی بالایی است و به دلیل همین تنوع و تعدد در جهان معروف‌اند و از بالاترین کیفیت و مزه برخوردارند.
کشور آذربایجان علاوه بر اینکه می‌تواند علاقه‌مندان به غذاهای چون پلو و کباب را به خود جذب کند، نظر بسیاری از گردشگران علاقه‌مند به غذاهای دریایی را هم جلب می‌کند. از جمله غذاهای معروف و مشهور آذربایجان میتوان به شاه‌پلو، دلمه، کوفته بز‌باش، لاوانگی یا همان مرغ و ماهی شکم‌پر، دوگا یا آش دوغ، قوتاب، لوله‌کباب و گیورزا اشاره کرد. این کشور دارای شرینی‌هایی از قبیل شکر بوره، بادام بورا، باقلوا، بامیه و انواع مربا‌ها می‌باشد و همچنین درغذاهای سنتی آذربایجان از انواع ادویه و چاشنی‌های طعم دهنده و فوق‌العاده استفاده می‌شود. ضمنا در طبخ این غذاها از مواد اولیه تازه و ظروف مسی نیز استفاده می‌شود.
هر منطقه در این کشور نیز دارای سنت منحصر به فرد خود مانند غذا و سبک بافندگی در قالی و فرش است. فرش در کشور آذربایجان جایگاه ویژه‌ای دارد و فرش آذربایجان دارای شهرت بین‌المللی می‌باشد.
آذربایجان، سرزمین آتش
آتش سمبل کشور آذربایجان است. از قدیم‌ترین ایام آتش جایگاه خاصی بین مردم این کشور داشته است که نشانه‌های آن در معابدی به نام اوجاق که در واقع در گذشته محل حفظ و نگهداری از آتش بوده است باقی مانده است. نگهبان آتش و مسوول حفظ آن معمولا زنان بودند که در واقع نشانگر جایگاه والای زنان در فرهنگ آذربایجان می‌باشد. تقدیس آتش تا امروز نیز حفظ شده است و در شهرها و روستاهای کوچک آذربایجان مردم برای زیارت به این مکانها مراجعه می‌کنند.
شعر و موسیقی در آذربایجان
از دیگر مظاهر فرهنگی آذربایجان میتوان به ادبیات بسیار غنی این کشور اشاره کرد که بزرگانی همچون ملا محمدفضولی، عمادالدین نسیمی، نظامی گنجوی، خاقانی شروانی، علی آقا واحد، صمد وورغون، خورشید بانو ناتوان و … میتوان اشاره کرد.
موسیقی در کشور آذربایجان سابقه ای دیرینه دارد. موسیقی عاشقی و موسیقی مقامی از قدیم‌ترین نوع موسیقی آذربایجانی به شمار می‌رود. یونسکو در سال ۲۰۰۸ موسیقی مقام آذربایجانی را در فهرست آثار میراث معنوی بشری ثبت کرد. از مشاهیر موسیقی مقامی استاد عالیم قاسموف می‌باشد که در سال ۱۹۹۹جایزه IMC یونسکو (که به جایزه نوبل موسیقی مشهور است.) را از آن خود کرد.